سنگ نوشته گردنه رخ شهرکرد| در استان چهارمحال و بختیاری

استان چهارمحال و بختیاری دارای پیشینه و قدمتی بسیار طولانی می باشد. وجود تپه های باستانی و آثار تاریخی در جای جای این استان نشان تاریخ و قدمت استان چهارمحال و بختیاری است.
یکی از آثار زیبا و منحصر بفرد تاریخی موجود در استان سنگ نوشته گردنه رخ است. سنگ نوشته گردنه رخ در مسیر راه باستانی اصفهان به خوزستان و در سال 1062 هجری قمری به هنگام عبور شاه عباس صفوی و در مسیر حرکت او  در بر دامنه شمالی گردنه رخ حک گردیده است.
گردنه رخ در مسیر جاده شهرکرد به اصفهان قرار دارد و مرز بین دو استان چهارمحال و بختیاری و استان اصفهان و همچنین آخرین منطقه سمت غرب استان اصفهان می باشد.     
این منطقه بخشی از جاده باستانی دز پارت است که پادشاهان اشکانی حدود دو هزار سال پیش برای رفت و آمد بین دشت خوزستان و فلات مرکزی ایران بنا نهادند.
گردنه رخ دارای دو راهدارخانه در حوزه استحفاظی اداره راه و شهر سازی استان چهارمحال و بختیاری است.

در ادامه اطلاعات بیشتری در مورد سنگ نوشته گردنه رخ خواهید خواند با ما  همراه باشید.

سنگ نوشته گردنه رخ شهرکرد

در گذشته جاده دز پارت مهمترین جاده ارتباطی استان کنونی چهار محال و بختیاری به اصفهان و خوزستان بود.به جهت اقلیم کوهستانی این سرزمین ، جاده دز پارت یکی از گذرگاههای صعب العبور و دشوار در ایران محسوب می شود.به لحاظ اهمیت این مسیر برای ساکنین آن، کوششهای فراوانی در دور ههای مختلف برای بهسازی و مرمت آن صورت می گرفت.
به دلیل زندگی غالب کوچگری از گذشته های بسیار دور تا چند دهه اخیر در این خطه،که لازمه آن دوبار کوچ سراسری از ییلاق به قشلاق و بالعکس است وجود راهی مناسب آنهم در اقلیمی کوهستانی امری حیاتی به شمار می رود.

برای آشنایی با آثار تاریخی استان چهارمحال و بختیاری، کلیک کنید.

در عالم آرای عباسی به اختصار چنین آمده است حضرت شاه جنت مکان(شاه عباس) اراده نموده بود که آن آب را به دارالسلطنه اصفهان آورده مضاف زاینده رود گرداند که اهالی آن ملک در خشکسالی از قلت آب به قدرآن تنقیض نگشتند... که اگربندی به ارتفاع هشتاد زرع در پیش آب خسته شود که آب به قدر آن بلند گیرد محتمل استکه آب به این طرف ریزد چون توجه خاطر اشرف به آوردن آب کوهرنگ به طرف دارالملک صفاهان در نصاب کمال است لهذا مقر سلطنت عنان عزیمت بدان صوف معطوف گردانیده روزی چند در ییلاقات آن حدود منزل گردانید.
آنچه از شواهد امروزی مشخص است سنگ نوشته گردنه رخ به جهت ترمیم جاده گردنه رخ  در مسیری سنگلاخی و صخره ای ، بویژه در دامنه های مرتفع تر حک شده است.یقیناً برای عبور شخصیتی چون شاه عباس از این مسیر، جاده ای مناسب و در خور لازم بود .امروزه در زیر جاده آسفالته گردنه رخ و در نزدیکی راهدارخانه، به فاصله10 کیلومتری شرق شهر فرخشهر سه مسیر سنگ چین و حجاری شده وجود دارد این سه مسیر از ابتدای دامنه صخره ای کوه رخ در شرق شروع می شوند و امروزه تا جاده آسفالته ادامه دارند.جاده سمت راست سنگ فرش و دارای آستانه بندی نسبتاً مرتفع می باشد .  مسیر وسط نیز سنگ چین است و مسیر سمت چپ که سنگ نبشته در آن قرار دارد دارای سنگ بریهای ناتمامی است  این سنگ بریها امروزه به صورت شیارهایی باریک و بلند از صخره ای متصل به کوه در ارتفاعی نزدیک به نیم متر از سطح جاده قدیمی نقر شده است

مشخصات سنگ نوشته گردنه رخ 

سنگ نوشته گردنه رخ  در قابی کم عمق و مستطیل قرار گرفته که در قسمت فوقانی آن قوسی جناغی وجود دارد با توجه به اینکه عبارت هوالله تعالی در قوس جناغی مذکور نقر شده، علت این کار می تواند مفهومی مذهبی داشته باشد.با احتساب عبارت مذکور، متن کتیبه شامل 6 سطر است که بجز سطر اول، مابقی سطور به شیوه منظم( شعر) و در کادرهایی مستطیل به پهنای 10 تا 15 سانتی متر قاب بندی شده اند.خط بکار رفته بین ثلث و شکسته نستعلیق متوسط و برجسته می باشد
 موضوع سنگ نوشته گردنه رخ در ابیات اول تا سوم به حمد و ثنای شاه عباس که تصدق نمود رخ را ساخت می پردازد .بیت چهارم به مدت زمان کار )یک ماه( مصرع اول بیت پنجم به سال تاریخ به ابجد در کلمه اغنیا مطابق با سال 1062 ه.ق در مصرع دوم قلیچ نامی بعنوان کارفرما ذکر شده است.

 برای معرفی موزه های استان چهارمحال و بختیاری ، کلیک کنید.

متن سنگ نوشته گردنه رخ

هوالله تعالی
یا الها به حق هشت و چهار                  شاه عباس را سلامت دار
که تصدق نمود رخ را ساخت           شود از عمر خویش برخوردار
این دعا ورد خلق شد شب و روز           باعصر مهدیش معاصر دار
اول ماه ابتدا کردند                                آخر ماه ختم شد این کار
سال تاریخ از اغنیا بطلب                       هم پسند قلیچ یش سر کار

منبع: بیا تور

ما را درشبکه های اجتماعی زیر دنبال کنید:

با ما در اینستاگرام همراه باشید 

آژانس مسافرتی" سیرسپهرسبا"

روزهای زیبا و پرطراوتی برایتان آرزومند است.