پوشش گیاهی استان چهارمحال و بختیاری

استان چهارمحال و بختیاری یکی از استان های کشورمان است که در بخش مرکزی رشته کوه های زاگرس و بين پيش كوههاي داخل و استان اصفهان واقع شده است. این استان از شمال و شرق به استان اصفهان، ازسمت غرب به استان خوزستان و از جنوب به استان كهکيلويه و بوير احمد و از شمال غرب هم با استان لرستان هم مرز است.

شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری است که با میانگین ارتفاع بیش از 2000متر، بلندترین مرکز استان کشور است و به همین علت است که بام ایران نامیده می شود.

بلندی های واقع در استان چهارمحال و بختیاری از شمال غرب به سمت جنوب شرق امتداد می یابد. استان چهارمحال و بختیاری دارای  16 قله با ارتفاع بیشتر از 3500 است و با میانگین ارتفاع 2100 متر ، مرتفعترین استان کشور محسوب می شود. این استان زیبا با طبیعت زیبا و خدادادی  به واسطه بارش های خود منبع حدود ده درصد از آبهای کشور بوده و سرچشمه دو رودخانه مهم و معروف و زندگی بخش کشور یعنی کارون و زاینده رود است.

پوشش گیاهی استان چهارمحال و بختیاری مانند جنگل ها و مراتع در کنار رودخانه ها و چشمه سارهای موجود در استان چهارمحال و بختیاری چشم اندازهای بدیع و بی نظیری را خلق می کند که هر کسی به وجد می آورد.
یکی از مناطق بسیار زیبای استان چهارمحال و بختیاری با پوشش گیاهی خوب منطقه حفاظت شده هلن است. قسمت عمده این دشت در شهرستان اردل واقع شده و دارای پوشش گیاهی و جانوری بی نظیری است .گذر رودخانه کارون از میان دشت پر نعمت هلن مناظر و چشم اندازهای بسیار زیبا و دیدنی را خلق کرده است.

همه چیز در مورد دشت زیبای هلن

وجود رودخانه هایی مانند ارمند در این منطقه باعث شده تا علاوه بر پوشش گیاهی مناسب، زمینه لازم برای رشد انواع ورزش ها نیز فراهم گردد. یکی از این ورزش ها، ورزش مهیج رفتینگ است که هر ساله در این نقطه و نقاط دیگر استان چهارمحال و بختیاری انجام می شود و علاقمندان مخصوص به خود را دارد.

آشنایی کامل با ورزش هیجان انگیز رفتینگ

پوشش گیاهی استان چهارمحال و بختیاری

بطور کلی پوشش گياهي غالباً حاصل و نتيجه نوع اقليم منطقه است كه به نوعي خود نيز در سطحي محدود بر اقليم منطقه، بخصوص در خرد اقليم منطقه اثرگذار است. 
در استان چهارمحال و بختیاری هم عواملی مانند اختلاف ارتفاع، آب، خاک، شرایط آب و هوایی باعث شده است که پوشش گیاهی استان متنوع باشد و در اکثر نقاط استان چهارمحال و بختیاری شرایط ایجاد پوشش گیاهی مهیا می باشد زیرا  استان چهارمحال و بختیاری در منطقه رویشی زاگرس قرار دارد منطقه رویشی زاگرس به دلیل برخورداری از شرایط نسبتا مناسب محیطی از تنوع جالبی در پوشش گیاهی برخوردار است

از آنجایی که بارش ، اصلی ترین عامل در تعیین نوع پوشش گیاهی است،  تغییرات بارندگی و ارتفاع در این سرزمین به گونه ای است که هر چه از طرف شرق به غرب استان پیش برویم پوشش گیاهی غنی تری را مشاهده می کنیم.
ویژگی های اقلیمی و طبیعی استان (دمای هوا، ارتفاعات، بارش قابل توجه، نوع خاک و...) باعث شده که این استان یکی از مهم ترین رویشگاه های گیاهان دارویی در کشور باشد.

به طور کلی پوشش گیاهی استان چهارمحال و بختیاری را میتوان به دو بخش جنگلی و مرتعی تقسیم کرد.

پوشش جنگلی

از نظر جغرافیایی، جنگل های استان جزو جنگل‌های غرب و جنوب غرب ایران به شمار می آیند جنگل‌های طبیعی استان چهارمحال و بختیاری به صورت نواری از كوه‌های بازفت شروع و به ارتفاعات فلارد ختم می‌شوند. مناطق بازفت، اردل، لردگان، دوراهان و فلارد كانون‌های عمده جنگلی این استان هستند 

وسعت رویشگاه های جنگلی استان 7-3 هزار هکتار است که حدود 50 درصد آن در شهرستان لردگان و مابقی در شهرستان های اردل، کیار، کوهرنگ و بخش کوچکی از بروجن واقع شده است. متأسفانه طی سال‌های اخیر بر اثر وقوع آتش‌سوزی‌های متعدد، خشکسالی، قاچاق گونه‌های در معرض خطر، قطع درختان برای تهیه هیزم و زغال، آلودگی بی‌سابقه هوا با حضور ریزگردهای داخلی و خارجی، خسارات جبران‌ناپذیری به خود دیده است

 98 درصد از پوشش عمده جنگلی در مناطق مختلف استان چهارمحال و بختیاری را؛ بلوط تشكیل می‌دهد. علاوه بر گونه بلوط، انواع دیگری از گونه‌های جنگلی نیز مانند  زبان گنجشک، پسته وحشی (بنه)، زالزالک، گردو، كیكم، داغداغان، بادام، انجیر كوهی، سماق و پلاخور در مناطق مختلف استان چهارمحال و بختیاری یافت می‌شود. از دیگر انواع رستنی های استان چهارمحال و بختیاری می توان به زوله، كنگر، مخلصه، موجود، ‌يمليک، گون و كتيرا اشاره کرد.

جنگلهای استان در سه دسته جنگل با تاج پوشش متوسط، جنگل با تاج و پوشش کم و جنگل با تاج پوشش گیاهی انبوه بیان می گردد که عمدتا در جنوب و جنوب غرب استان واقع شده اند.
گونه ها و جوامع جنگلی منطقه چهارمحال و بختیاری تنوع زیادی ندارند. گونه غالب بلوط است که با سازگاری زیاد با محیط، در سرتاسر منطقه جنگلی پراکنده است این گونه شرایط بسیار متغیر اقلیمی و خاکی را تحمل می کند.

البته گونه های چوبی دیگری در جنگل های منطقه شناسایی شده اند که با محدودیت های رشد و یا شرایط نامساعد مواجه اند و گسترش آنها از طریق عوامل رطوبت و اقلیم محدود و کنترل می شود. 
 همان طور که در بالا هم اشاره شد علاوه بر بلوط که حدود 98 درصد پوشش جنگلی را تشکیل می دهد  گونه‌های دیگری همچون زبان گنجشک، پسته وحشی (بنه)، زالزالک، گردو، كیكم، داغداغان، بادام، انجیر كوهی، سماق و پلاخور نیز دیده می‌شود.

پوشش مرتعی

استان چهارمحال و بختیاری از شرایط مناسبی برای رویش نباتات علوفه ای برخوردار است و قلمرو وسیعی از استان را این نباتات در برمی گیرد. این استان به پشتوانه غنای پوشش گیاهی و تنوع گونه ها سرشار از گیاهان دارویی و صنعتی است که از دیرباز برای انواع مصارف به ویژه درمان بیماری ها مورد استفاده افراد بومی و غیربومی منطقه بوده است.

مساحت مراتع استان براساس نقشه پوشش گیاهی 864511 هکتار برآورد گردیده است که عمدتا بعد از جنگل‌های استان از غرب به شرق کشیده شده¬اند. از منطقه¬های مهم رویش گیاهی مرتعی در سطح استان منطقه رویش زاگرس می باشد که گونه های گیاهی مهم آن شامل گون، یونجه، شبدر سفید و قرمز، شیرین بیان، جاشیر، مرغا و..... است
با کاهش بارندگی و پایین آمدن میزان رطوبت در نواحی شرقی استان یعنی در محدوده شهرستان‌های شهرکرد، فارسان، کیار و بروجن، پوشش گیاهی عمدتاً به مراتعی با وضعیت فقیر یا خیلی فقیر محدود می‌شود.
براساس پژوهش ها پوشش مرتعی با وضعیت عالی در محدوده استان چهارمحال و بختیاری وجود ندارد. مراتع موجود در این محدوده شامل مرتع با تاج پوشش متوسط، مرتع با تاج پوشش فقیر و مرتع خوب می شود.

مراتع با تاج و پوشش متوسط: این اراضی در شمال غرب، مرکز و جنوب استان مشاهده می شود.
مراتع با تاج و پوشش فقیر: این مراتع اراضی شمال غرب و شرق استان را در بر می گیرد.
مراتع خوب: این مراتع عمدتا در شرق شهرستان کوهرنگ، قسمتی از شهرستان اردل و فارسان و قسمت هایی از شهرستان کیار و بروجن را شامل می شود.

گیاهان دارویی

استان چهارمحال و بختیاری سرشار از گیاهان دارویی است که عمده آنها از قدیم الایام در بهبود بیماری ها کاربرد موثر داشته اند و شناخت روش استفاده از آنها از پیشینیان سینه به سینه نقل شده است به خصوص زمانی که دکتر و دارو به راحتی در دسترس نبوده است. این گیاهان دارویی موجب بهبودی بیماران می شوند. وجود گیاهان دارویی فراوان در استان می تواند در جذب توریسم و جهانگرد ایرانی و خارجی موثر باشد.  در سال های گذشته محققانی از کشور آلمان در منطقه کوهرنگ و کوه های زردکوه به جمع آوری گیاهان دارویی پرداخته اند.

بطور کلی دره ها و کوهستان ها و مناطق مختلف استان چهارمحال و بختیاری سرشار از گیاهان مختلف دارویی است كه از گذشته ها و زمان های دوركاربردهای  دارویی و درمانی داشته اند و در درمان و  بهبودی بیماری ها نقش موثری داشته‌اند. طرز استفاده و کاربرد این گیاهان دارویی از گذشته و پیشینیان سینه به سینه نقل شده و به نسل های بعدی رسیده است.

کاربرد برخی از این گیاهان دارویی به این شرح است:

گل برنجاس :برای دل درد، دل پیچه، حالت تهوع
گل گاوزبان : برای یبوست، اعصاب، تپش قلب
ریواس: برای درمان بیماری های روده ای
بوسور : برای سنگ كلیه، برنشیت، ناراحتی‌های كلیوی
بارهنگ: برای سینه درد
تعدادی از گیاهان دارویی استان نیز خوراکی بوده و به علت بوی خوش و مطبوع و برای رنگ دهی و طعم دهی در تهیه غذاها استفاده می شوند مانند کرفس، سیر، موسیر، تره کوهی، قارچ، چاهوک و...ب

از دیگر گیاهان دارویی استان چهارمحال و بختیاری می توان مخلصه، زرونی، بولاغ اوتی، مرزنگوش، افسنطین، بابونه، اکلیل الملک، گل آورونه، گل گاوزبان، کتیرا و شیرین بیان (مجو) و... را نام برد که کاربرد دارویی موثری در بهبود و درمان بیماری ها دارند.

منبع: بیا تور

 

ما را درشبکه های اجتماعی زیر دنبال کنید:

آژانس مسافرتی" سیرسپهرسبا"

روزهای زیبا و پرطراوتی برایتان آرزومند است.